نکات مهم بخشنامه سازمان امور مالیاتی در خصوص ثبت رسمی معاملات املاک

هر معامله رسمی شامل عرصه و اعیان، ۵٪ مأخذ ارزش معاملاتی مالیات دارد.

حق واگذاری محل (حق کسب و پیشه، سرقفلی یا حقوق ناشی از موقعیت تجاری/اداری)، ۲٪ وجوه دریافتی اعلامی مالک یا صاحب حق مالیات دارد.اگر معامله شامل مالکیت و حق واگذاری محل باشد، هر دو نرخ به صورت جداگانه محاسبه می‌شوند.

 

2️⃣ حداقل مأخذ مالیات:

اگر مبلغ اعلامی مالک برای حق واگذاری محل کمتر از ۲۵ برابر ارزش معاملاتی ملک باشد، همان ۲۵ برابر مأخذ محاسبه مالیات قرار می‌گیرد.

 

3️⃣ تشخیص کاربری ملک:

منظور از موقعیت تجاری یا اداری، کاربری رسمی ثبت شده در سند مالکیت، پروانه ساختمان یا گواهی پایان کار است.اسناد غیررسمی برای تعیین کاربری پذیرفته نمی‌شوند، مگر اینکه استعلام رسمی از سازمان ثبت یا شهرداری صورت گیرد.

 

4️⃣ مطالبه مالیات مازاد توسط ادارات امور مالیاتی:

فقط در صورت اعلام رسمی انتقال‌دهنده (مکتوب یا ثبت در دفاتر قانونی) یا وجود در نامه سازمان ثبت اسناد امکان‌پذیر است.

برای کاربری‌های غیر تجاری/اداری، مطالبه مالیات حق واگذاری محل تنها در صورت اظهار یا ثبت در قرارداد رسمی امکان‌پذیر است.

 

5️⃣ املاک ثبت‌نشده یا غیررسمی:

املاکی که عرفاً معامله شده و در سامانه «ساماندهی اسناد غیررسمی» ثبت شوند، مشمول نرخ‌های مالیاتی ماده (59) قانون مالیات‌های مستقیم خواهند بود.

 

6️⃣ واگذاری حقوق موضوع ماده 52 قانون مالیات‌های مستقیم:

حقوق منتقل شده از طرف صاحب حق، به جز موارد مشخص شده در مواد 53 تا 77، ۲٪ مالیات خواهد داشت.

در صورتی که انتقال حقوق شامل مالکیت و حق واگذاری باشد، مالیات هر کدام جداگانه محاسبه می‌شود.

 

7️⃣ تکالیف دفاتر اسناد رسمی:

اخذ گواهی پرداخت مالیات قبل از ثبت انتقال قطعی

رعایت احکام بودجه کل کشور، از جمله اخذ گواهی مالیاتی قبل از ثبت سند املاک گران‌قیمت

اجرای بخشنامه‌های مرتبط با ثبت املاک

قبل از ثبت معامله، در صورت اعتراض یا ادعای معافیت، استعلام از اداره مالیاتی ذیربط با اولویت روش سیستمی الزامی است.

 

8️⃣ اظهارنامه:

مودیانی که مالیات خود را طبق ماده 4 قانون الزام پرداخت کرده‌اند، نیازی به ارائه اظهارنامه ماده 80 برای همان معامله ندارند.

 

9️⃣ اعتراض و استرداد مالیات:

اعتراضات و درخواست‌های استرداد مالیات از طریق کارتابل الکترونیکی یا سایر روش‌های قانونی، مطابق مواد 238، 242 و 243 قانون مالیات‌های مستقیم رسیدگی می‌شوند.

 

🔟 نسخ مقررات قدیمی:

ماده 187 قانون مالیات‌های مستقیم و مقررات مرتبط از تاریخ 1403/04/02 منسوخ شده‌اند.

مقرراتی که تاریخ تعلق مالیات آن‌ها قبل از تاریخ لازم‌الاجرا شدن قانون الزام باشد، برای رسیدگی و دادرسی معتبر باقی می‌مانند.

دلیل نسخ فقط مغایرت نیست، بلکه می‌تواند به دلیل زائد بودن یا منتفی شدن موضوع نیز باشد.